LICHAAM, ZIEL, GEEST, HART & VERSTAND. Het Hemels Ontwerp van de Mens

“En gij zult de HEERE, uw God, liefhebben met geheel uw hart, met geheel uw ziel, en met geheel uw kracht, en met geheel uw verstand.” Lukas 10:27

INLEIDING: GEWEVEN DOOR GOD

De mens is geen simpel wezen. Volgens de Schrift is hij een wonderlijk samenstel van meerdere dimensies, elk met een eigen functie en geestelijke betekenis. Wie deze lagen begrijpt, leert zichzelf, en zijn relatie met God, op een dieper niveau kennen.

We zijn:

• Lichaam; Drager van de ziel, tijdelijk aardse huis (2 Korinthe 5:1; 1 Korinthe 6:19-20; Romeinen 12:1; Gen. 3:19),

• Ziel; Zetel van het bewustzijn en keuze (Mattheüs 16:26; Psalm 42:2-3; Psalm 103:1-2; Ez. 18:20),

• Geest; De verbinding/contactpunt met God (Johannes 4:24; Romeinen 8:16; Job 32:8; 1 Korinthe 2:11; Gen. 2:7; Rom. 8:16),

• Hart; De bron van geloof, verlangen en overtuiging (Spreuken 4:23; Mattheüs 15:19; Psalm 51:12; Jeremia 17:9-10),

• Verstand; Het instrument van inzicht, denken, overwegen en keuze (Romeinen 12:2; Filippenzen 4:7; 2 Timotheüs 1:7; Efeziërs 4:23; Luk. 10:27).

1. LICHAAM: De tijdelijke tent

“Want stof zijt gij, en tot stof zult gij wederkeren.” Genesis 3:19

Het lichaam is de zichtbare, tastbare buitenkant van de mens. Het is sterfelijk, vergankelijk en gevoelig voor zonde. Het lichaam is echter niet waardeloos, het is het werktuig dat God wil gebruiken voor Zijn doel.

“Uw lichamen zijn een tempel van de Heilige Geest... Verheerlijk dan God in uw lichaam.” 1 Korinthe 6:19-20

Illustratie: Zie je lichaam als een tent waarin je ziel tijdelijk woont. Goed om mee te reizen door de woestijn van dit leven, maar niet gemaakt voor eeuwige bewoning.

2. ZIEL: Het centrum van leven en keuze

“Wat baat het een mens als hij de hele wereld wint, maar schade lijdt aan zijn ziel?” Mattheüs 16:26

De ziel is de zetel van persoonlijkheid, emoties, wil en bewustzijn. Het is het wezenlijke “ik” dat leeft in het lichaam. Zonder ziel is het lichaam dood (Jakobus 2:26).

“De ziel die zondigt, die zal sterven.” Ezechiël 18:20

Illustratie: De ziel is als de kapitein van een schip (het lichaam). Ze bepaalt de richting, maar vaart alleen goed als ze in contact staat met de havenmeester: Gods Geest (de Heilige Geest).

Toepassing: Als de ziel geen richting van boven ontvangt, vaart ze op gevoel, wat leidt tot schipbreuk.

3. GEEST: De adem van God in de mens

“De geest van God heeft mij gemaakt, en de adem van de Almachtige doet mij leven.” Job 33:4

De geest is het deel van de mens dat direct contact kan hebben met God. Het is de “adem van leven” die God in de mens blies (Genesis 2:7). Alleen door deze geest kan de mens:

• God aanbidden (Johannes 4:24),

• verstaan wat geestelijk is (1 Korinthe 2:14),

• en eeuwig leven ontvangen (Johannes 3:16; Johannes 10:28; Romeinen 6:23; 1 Johannes 5:11-12).

“De Geest zelf getuigt met onze geest dat wij kinderen van God zijn.” Romeinen 8:16

Illustratie: De geest is als een antenne: zonder verbinding met de hemel vangt het enkel ruis. Maar als hij gericht is op God, komt zuivere leiding door.

Toepassing: Een wedergeboren geest is gevoelig voor Gods leiding, een dode geest is afgestemd op de wereld.

4. HART: De bron van verlangen en geloof

“Behoed uw hart boven al wat te bewaren is, want daaruit zijn de oorsprongen des levens.” Spreuken 4:23

In de Bijbel is het hart méér dan het centrum van emoties. Het is het innerlijk centrum van geloof, liefde, keuzes en zonde.

“De mens ziet aan wat voor ogen is, maar de HEERE ziet het hart aan.” 1 Samuël 16:7

“Want uit het hart komen voort boze overleggingen...” Mattheüs 15:19

Illustratie: Je hart is als een bron. Wat je erin toelaat, komt er via je woorden, daden en keuzes weer uit.

Toepassing: Vul je hart dagelijks met Gods Woord. Alleen een rein hart kan God zien (Mattheüs 5:8).

5. VERSTAND: De poortwachter van denken en keuze

“En wordt niet aan deze wereld gelijkvormig, maar wordt hervormd door de vernieuwing van uw denken.” Romeinen 12:2

Het verstand is waar gedachten gevormd worden, waar we leren, afwegen, herinneren en besluiten nemen. Het kan gericht zijn op het vlees of op de Geest.

“Gij zult de Heere uw God liefhebben… met geheel uw verstand.” Lukas 10:27

Illustratie: Het verstand is als een besturingssysteem. Als het gevuld is met wereldse software, draait het traag en corrupt. Alleen door geestelijke herprogrammering (Gods Woord) werkt het naar Zijn wil.

Toepassing: Wie zijn denken niet vernieuwt door de Schrift, blijft wandelen naar het vlees, ook als hij religieus lijkt.

HET SAMENSPEL: Hemelse Harmonie in de Mens

Wanneer alle delen, lichaam, ziel, geest, hart en verstand, onder leiding van Gods Geest opereren, leeft de mens in harmonie met zijn Schepper.

“Moge uw hele wezen, geest, ziel en lichaam, onberispelijk bewaard worden bij de komst van onze Heere Jezus Christus.” 1 Thessalonicenzen 5:23

Illustratie: Zie het als een orkest: het lichaam is het instrument, de ziel de muzikant, het hart de inspiratiebron, het verstand de techniek, en de geest het contact met de Grote Dirigent, God.

Zonder de Geest van God: chaos.

Met de Geest van God: een heilig concert.

SLOT: Bouw niet op slechts één deel

Veel mensen leven naar het lichaam (zintuiglijk), of naar hun ziel (emotioneel), maar God roept ons op om te leven door de geest. Alleen dan worden hart, verstand, lichaam én ziel geheiligd tot Zijn eer.

“Zalig de reinen van hart, want zij zullen God zien.” Mattheüs 5:8

“Gij moet wederom geboren worden.” Johannes 3:7